Sneeuw

Nederland en België waren de afgelopen dagen de warmste plekjes in Europa, het was zelfs bijna de warmste pasen ooit hoorden we. In Zuid Afrika kregen wij ehter reeds de eerste sneeuw. Nog nooit zo vroeg hebben wij dit hier meegemaakt.

Port Alfred

Via het dorpje in Transkei waar Mandela geboren (huis, school, kerkje) is naar Port Alfred. Als je bij het (vervallen) kerkje staat en de driehoek ziet (huis school, kerkje) waar hij de eerste 18 jaar van zijn leven heeft doorgebracht begrijpen we misschien een heel klein beetje wat voor een geweldige reis deze man in zijn leven heeft afgelegd. 

Daarna snel door naar Maartje. Mooi om te zien waar Maartje zich ophoudt. De studie locatie, haar kamer, de kroeg waar ze werkt en uitgaat, haar vriendinnen en de stunning setting van Port Alfred aan de Indische oceaan. Genoeg om bij te praten van beide kanten!! En na een dag of wat weer terug naar Paarl.

Boven de wolken

Na geslapen te hebben met vrieskou, de haarden brandde in onze rondavel, wakker geworden en direct naar buiten. Een crispy morning, wintersport gevoel, dat we al een jaar of tien niet meer kennen. Met kop koffie kijken. 360 graden rond. Heerlijk zonnetje en letterlijk boven de wolken.Tijdens ontbijt kwamen we nog twee lokale vrouwllijke entrepeneurs tegen die een eco lodge gingen bouwen. Zoals jullie begrijpen staat in deze lodge onze wijn (als het lukt) reeds op de kaart! Met heel veel tegenzin begonnen we aan de afdaling, we wilden namelijk nog niet weg uit Lesotho, maar we hadden s'avonds met Maartje in Port Alfred afgesproken, dus rijden met die bak!

Sani pas

Het stond al een jaar of 3 op ons "lijstje", maar het kwam er maar niet van. De Sani pas in Lesotho doen. Vanaf de wijngaard is het een tocht van een volle dag van west naar oost door het land, waarvan de laatste 200 kilometer dirt road. Samen met Daan en Yvonne, die ook in de buurt van Lesotho rondtrokken, reden we  de hele dag boven de 2000 meter met daarbij 4 passen van boven de 3000 meter waarvan de Sani pas op meer dan 3250 meter de spectaculairste. Een fantastisch landschap dat in het begin nog lieflijk is met mooie dorpjes maar al snel steeds ruiger wordt. Ook het weer paste mooi bij de trip. We vertrokken met een strakblauwe hemel en eindigde 10 uur later in zware mist met regen in de bittere kou. Maar je wordt dan wel beloond in de hoogste pub van Afrika (een soort skihut) met jagermeister en een biertje. Super!!

It's a small world.

De St Michaels parochie, vlakbij de wijngaard, bestaat uit een kerkje, een paar nonnen, een schooltje en een school of skills. We waren er zelf al geweest, maar wilde Miep even een kijkje laten nemen. De non was er, de sleutel van de helaas kerk niet. Maar de school of skills was wel open. Wat bleek toen we daar binnenstapte, de directrice wist alles over Nederland. Of we Dokkem kende, of all places. (Elfstedentocht?!)Achter haar stonden ook twee blauwe huisjes van KLM....... En op de Landbouw Universiteit in Wageningen was ze al een paar keer geweest. Cursus intensieve melkveehouderij! Weinig tijd om nu door te praten, maar zeker wel tijdens ons volgende bezoek. It's a small world!!

An Englischman in Lesotho

Via de tam-tam hoorden we dat er ergens een blanke ook wat wijnranken had geplant in Lesotho. Dat wilden we wel eens even zien. Via een lange, slechte dirt road uiteindelijk bij een dorpje gekomen, waar deze Engelse gentleman van in de zeventig, zoals later bleek ,reeds een jaar of 30 woonde. Getrouwd met een vrouw uit Lesotho, twee kinderen en een kleinkind. En na een kopje thee met een wolkje melk, de tuin in naar zijn wijnranken. En jawel daar stonden ze. Van alles wat, zelfs een paar pinotage stokken en een jaar of 8 oud. Verwaarloosd dat wel, maar toch. Hij had nog nooit wijn gebotteld, wel stond de 2011 oogst in 3 italiaanse mand flessen (zonder mand) te fermenteren. Maar verder als dat, was hij nog niet gekomen. Proefglazen waren er niet, dus maar uit het handje gedaan. Leuk om het allemaal te zien. Misschien kunnen we er later iets mee doen.

Happy people

Mothiba werkt in Maseru, zijn vrouw studeert in Roma. Hun kind woont bij opa en oma. Ze zien elkaar dus niet doordeweeks. Deze avond echter wel omdat zij voor een dag in Maseru moest zijn. Blije mensen met dromen.....

Handgebaren

Tijdens de vele gesprekken met Phatela en familie wordt er vaak gebruik gemaakt van gebaren.
Voordat we weer vertrokken moest er op initiatief van Phatela nog even worden gepraat over de twee verschillende werelden in Lesotho. Die van de regering en die van de chiefs. Met de koning als alwetende die boven de partijen staat. Hand open is het gebaar voor mensen die eerlijk en recht door zee zijn. Hand toe voor mensen die iets achter houden en hand afwisselend open en toe voor mensen die met de wind mee waaien. Tijdens ons laatste gesprek inzake de politieke situatie was de hand meer toe als open, maar dat komt voor in de meeste landen niet waar!!

Googlen in Lesotho

Wat we graag wilden weten is hoe het met water rechten, boreholes en koop van grond zit in Lesotho. Dit wordt belangrijk als eind volgend jaar blijkt dat het mogelijk is om druiven te verbouwen en wijn te maken in Lesotho. Dan willen we namelijk meer gaan planten en hebben dus water en land nodig. Met deze "zoek opdracht" samen met Phatela en Mothiba in de auto naar Maseru, de hoofstad van Lesotho. Phatela wist niet waar het ministerie van water affairs zat in de hoofstad, maar al snel kwam de oplossing. "Follow that truck" zei hij ineens, wijzend naar een vrachtwagen 400 meter verder weg. Wat wil hij nou dacht ik. Het bleek de truck te zijn die boreholes slaat in Lesotho.Na een kort gesprek met de chauffeur wisten we waar we naar toe moesten. Ook een vorm van Googlen dus! De gesprekken bij de ministeries verliepen voorspoedig. Prettige mensen die wisten waar ze het over hadden. We mochten zelfs de aanvraag opstellen in het kantoor van een van de ambtenaren en zo hadden we op het eind van de ochtend water rechten en een borehole aangevraagd en wisten wij dat buitenlanders in de vorm van een joint venture land konden kopen in Lesotho (Lease hold van 60 jaar). Goed nieuws. Nu kunnen we ons dus helemaal richten op het verkrijgen van een gezonde oogst en hopenlijk een eerste heel kleine batch van mooie wijn. 

Een bijzondere familie

De familie Thamea woont al generaties lang in hun dorp, Ha-ntsi. Phatela en MaMothiba hebben 3 zoons en een dochter. De drie zoons hebben allemaal gestudeerd, de dochter zit nog op de middelbare school. Er is heel weinig werk in Lesotho. Maar op een of andere manier heeft Phatela goede connecties met een of meerdere NGO's in Lesotho. Een zoon werkte al een tijdje als driver voor World Vision, Mothiba de oudste werkt nu voor twee jaar bij een initiatief van Anglo American, die ex mijnwerkers leert te boeren. Daarnaast heeft Phatela het kweken van jonge fruitboompjes geleerd van een Duitse NGO in de jaren negentig. Als je dan ook weet dat de universiteit in Roma, waar de kinderen naar toe zijn geweest of nog studeren, gesticht is door paters en nog gesteund wordt door een aantal NGO's zie je hier toch een duidelijk voorbeeld van dat er ook nog iets goed gebeurt met ontwikkelings gelden, al of niet gedoneert door religieuze organisaties. Het leven is echter niet gemakkelijk, zie bijvoorbeeld ook de stormschade aan het huis van Phatela. Ze kunnen niet, bijvoorbeeld, even Apeldoorn bellen voor vervangende woonruimte. Ook keuzes die gemaakt moeten worden zijn heftig. Er is geen sociaal vangnet voor als het fout gaat. Het is dus allemaal behoorlijk extreem in onze ogen. Maar dat zie je dus niet terug binnen de familie. We zien harmonie en grote innerlijke kracht. Mooi om dit van dichtbij te mogen meemaken en hopenlijk samen aan iets moois te bouwen.

Storm schade

 

Nadat we de wijngaard hadden geïnspecteerd snel naar huize Thamae. Dat betekent een rondavel met bijgebouw zonder electricteit en water, maar wel met een prachtig uitzicht. MaMothiba (de vrouw van Phatela) was reeds aan het koken (bonen, water, olie en véél zout). Ongeluk had toegeslagen in de laatste maanden. Tijdens de storm was het dak van het bijgebouw afgeblazen en een muur ingestort. Naast het boeren was Phatela de laatste tijd dus ook behoorlijk druk met de reparatie. We hadden nog een cadeautje meegenomen in de vorm van twee lampjes die geheel werken op zonne energie. Met een big smile werden deze ontvangen.Na bij te hebben gepraat hadden we nog even tijd om vlak voor zonsondergang een aantal caves te bezoeken met prachtige rotstekeningen van de San, de originele bewoners van Zuid Afrika, maar ook Lesotho. Geen touristen bussen, maar 1 persoon die ons nog wel wilde gidsen. Ze bleek een historica te zijn (ook opgeleid op de universiteit van Roma, Lesotho) met een super goed geïnformeerd verhaal over deze rotstekeningen. Verhalen over mythen, kruiden, rituelen, geesten en dromen uit het verleden gekoppeld aan het leven van de Basutho in het heden bij een ondergaande zon. Verrijkt met vele indrukken gingen wij terug naar de Trading Post waar we overnachten.

Donsskimmel ook in Lesotho!

Donsskimmel dus. Met Phatela door de wijngaard heen gelopen en gevraagd wanneer de bladeren vielen. Toen de regens kwamen zei hij en dat bevestigde dus ons beeld. Donskimmel krijg je namelijk in de Kaap ook na veel regen. Vorig jaar was zo'n jaar in de Kaap. En dat hebben we geweten. Onze oogst was minimaal. Alhoewel we wisten dat er zomer regens waren in Lesotho waren we vorig jaar toch niet bang voor donskimmel in Lesotho. Waar zou deze skimmel vandaan moeten komen in een omgeving zonder wijngaarden. Dus de beslissing was toen genomen om helemaal niet te spuiten tegen ziektes. Dat was niet snugger dus. Donsskimmel zit ook in fruitbomen, die Phatela heeft en deze verspreid zich dus ook naar de wijngaard hebben we dit jaar geleerd!!!! In het volgende groeiseizoen zal er dus gespoten moeten worden. Anders geen wijn uit Lesotho. Minimaal, maar helemaal zonder, zoals we dit jaar in een aantal blokken op Groot Parys hebben gedaan, is niet mogelijk in Lesotho. Regens in het rijpings seizoen van de druiven heb je daar namelijk altijd. Geen mooie ziekte vrije droge zomers zoals in de Kaap. En zo leren we al vallend en opstaand het terroir van dit specifieke stukje Lesotho kennen.

Goede werken in Lesotho

Voordat we naar de wijngaard gingen, moesten we als (afvallige) Rooms Katholieken s'ochtends toch nog even langs bij de kathedraal van Lesotho, die gelegen is in... jawel Roma. De vorige paus was hier zelfs nog even op bezoek in 1988. Naast de kathedraal staat ook het toepasselijk genoemde St Mary's college. De beste leerlingen worden geselecteerd uit alle lagere scholen in Lesotho en dit creme de la creme mag dan naar dit college en vandaar naar de Universiteit, ook gelegen in Roma. Hier natuurlijk even naar binnen gelopen en de klas in. Veel vragen beantwoord van deze tieners en afgesproken dat we in augustus terug komen om verder te praten over hun dromen. Na dit spektakel in de auto de berg op richting Phatela. Zoals gezegd waren we heel benieuwd en dus auto snel geparkeert en bijna hollend naar de wijngaard. Wat we zagen was echter teleurstellend. De wijnstokken waren wel goed gegroeid, echter er zat haast geen blad meer aan terwijl het toch nog zeker geen herfst was en de druiven zagen er ook al niet blij uit. Oorzaak: donsskimmel. Dat was even slikken, dus!!   

Lesotho voelt goed!

Van grootschaligheid in Zuid Afrika, waar boerderijen vaak duizenden hectares groot zijn, ga je vanaf de grens naar kleinschaligheid. Bijna al de mensen in Lesotho hebben namelijk een huisje (rondavel) en een stukje land dat wordt bewerkt voor eigen gebruik met wat koeien, kippen en dergelijke. Zonder te zeggen/weten wat het beste is voelt die kleinschaligheid beter aan. Het voelt gewoon natuurlijker en misschien belangrijker, menselijker aan. Wat ook direct opvalt is het feit dat de dorpjes niet zoals in Zuid Afrika strikt zijn opgedeeld in woongebieden voor blanken, kleurlingen en zwarten. Ook dit voelt prettig aan. Ondanks het feit dat de apartheid reeds 17 jaar tot de verleden tijd behoort wonen de verschillende bevolkingsgroepen in Zuid Afrika namelijk over het algemeen nog steeds vrijwel gescheiden. De bevolking in Lesotho is echter zeer homogeen en dat betekent dat op een verdwaalde Europeaan, Chinees of Indiër het de Basutho zijn, die Lesotho reeds heel lang bevolken. Ondernemers zijn er echter overal, dus ook in Lesotho. Phatela, de lokale boer waar wij sinds een jaar of twee samen een wijngaard mee proberen op te bouwen, is er zo een. Hij heeft dus niet 1 lapje grond maar drie. Hoe staat de wijngaard erbij was voor ons de meest prangende vraag. Sinds de laatste keer dat wij hem bezochten in augustus 2010, was er een heel groei seizoen voorbij gegaan en behalve een paar korte telefoongesprekjes was er verder geen kontakt. Dus zéér benieuwd.  

The Royal Kingdom of Lesotho

Na een volle dag rijden over twee baans wegen sta je tegen zonsondergang aan de grens van Lesotho. Je doet zelf de slagboom open en rijdt de auto alvast de grens over. Daarna loop je terug naar het doane kantoor om de stempels te krijgen in je paspoort. En dan letterlijk vanaf het moment dat je de grens over bent kom je in een andere wereld...The Royal Kingdom of Lesotho.

Olijven

Voordat we naar Lesotho vertrekken, nog even de olijven geoogst. Dat neemt niet lang, want we hebben hier maar 6 bomen staan. Precies genoeg om de volgende zomer zelf en met bezoek van te genieten. Ze liggen nu in het water te weken. Over een week in het zout.

Live life!!

Dat kun je wel zeggen van Miep, nu 81 jaar oud. Vlak voordat ze naar Zuid Afrika kwam was ze namelijk nog in Oman, na Zuid Afrika gaat ze naar Jordanië. Dus de officiële opening van de Montessori pre-school bij ons op Groot Parys was misschien iets te boring.;-) Vandaar dat we dit weekend maar snel voor een weekje naar het ruige Lesotho gaan. Met natuurlijk als primair doel "onze" wijngaard te bezoeken. En als extra een bezoek aan onze jongste dochter Maartje die daar niet zo heel ver vandaan studeert. Niet zo ver betekent in Zuid Afrika trouwens 6 uur rijden!!